Pterygoideus lateralis (dış pterigoid kas), çiğneme kaslarından biridir ve çene hareketlerinde önemli rol oynar.
-
Anatomi:
- İki başı bulunur: Superior baş (üst baş) ve İnferior baş (alt baş).
- Üst baş, sfenoid kemiğin crista infratemporalis yüzeyinden ve tuberculum articulare'den başlar.
- Alt baş, pterigoid plakanın lamina lateralis'inin dış yüzeyinden başlar.
- Her iki baş da birleşerek processus condylaris 'in (mandibula kondil) ön yüzüne ve discus articularis'e (eklem diski) yapışır.
-
Fonksiyonları:
- Çeneyi öne doğru hareket ettirme (protruzyon): Her iki kas birlikte kasıldığında çeneyi öne doğru iter.
- Çeneyi yana doğru hareket ettirme (lateral hareket): Tek taraflı kasılma, çeneyi karşı tarafa doğru hareket ettirir. Bu hareket, çiğneme sırasında besinlerin öğütülmesinde önemlidir.
- Ağzı açmaya yardımcı olma: Özellikle alt başın kasılması, ağzın açılmasına katkıda bulunur.
- Diski öne çekme: Üst başın kasılması, temporomandibular eklemdeki diski öne doğru çeker ve bu da eklem hareketlerini kolaylaştırır.
-
Sinir:
- Nervus mandibularis'in (V3) bir dalı olan nervus pterygoideus lateralis tarafından innerve edilir.
-
Klinik Önemi:
- Pterygoideus lateralis kasındaki spazm veya disfonksiyon, temporomandibular eklem bozukluklarına (TME) ve ağrıya neden olabilir.
- Bu kasın disfonksiyonu, çene kitlenmesine (trismus) yol açabilir.
- Bruksizm (diş gıcırdatma) gibi parafonksiyonel alışkanlıklar, bu kasın aşırı çalışmasına ve yorgunluğuna neden olabilir.
Bu kasın anatomisi, fonksiyonları ve klinik önemi, diş hekimliği ve çene cerrahisi alanlarında büyük önem taşır.